Verjaarde beloftes

Jaren geleden trad een regering aan, die het land in trok om aan het volk te vragen ‘wat zijn jullie noden’. Na 100 dagen rondreizen maakte de regering plannen, die weliswaar niet getuigde van inzicht en wijsheid, maar bol stonden van ‘samen’. Samen zonder solidariteit; alleen samen.
De vergrijzing diende aangepakt. Is dit beloftevol voor bejaarden of niet? Er komen steeds meer bejaarden en ze leven ook nog eens langer, schreef de regering en dat deed een gitzwart scenario als oplossing vermoeden. Gelukkig bleef dat uit.
Het werd langer werken, waar goede redenen voor zijn. Participatie van bejaarden aan maatschappelijke processen en preventie van kwetsbaarheid bij bejaarden werden niet als belangrijk gezien. Wel zouden bejaarden zelf meer moeten zorgen. En de regering zou dan zorgen voor betere kwaliteit van zorg, meer privacy in ‘zorghuizen’ (om precies te zijn: in 2010 ieder op een eenpersoonskamer, tenzij de bewoner dit niet wenst), en meer inzet van technologie om een verondersteld gebrek aan menskracht in de zorg op te vangen.
Het schrikbeeld uit die drie voornemens is de zorgrobot, die geen fout maakt, dus ook geen woord te veel zegt en tijdig alles afsluit waardoor privacy is gegarandeerd. Een zorginnovatieplatform, geleid door de twee bewindslieden verantwoordelijk voor zorg en bejaarden, maar waarin geen bejaarde zit, zou dit mogelijk moeten maken. Het is een geluk dat er niets gebeurd is. Bejaarden kennen het gezegde nog: geluk bij een ongeluk.

Inmiddels is de regering naar huis. Maatregelen, die de positie van ouderen in de samenleving verbeteren, zijn uitgebleven. De vertegenwoordigers van bejaarden (‘ouderenorganisaties’) zijn zonder protest door de bewindslieden drie jaar ‘aan de praat’ gehouden, met koffie en koekjes als variant op ‘kraaltjes en spiegeltjes’.
Daar, waar de vertegenwoordigers van bejaarden een krachtige stem hadden kunnen laten horen, zoals bij het debat over het staatspensioen – bijvoorbeeld met een voorstel om het staatspensioen met 70 jaar te doen ingaan – was het oorverdovend stil. Als mosterd na de maaltijd vraagt de ‘bejaardenclub’ bijna een half jaar later aandacht voor de werkgelegenheid van de 55-65 jarigen.
Het is nog erger, drie jaar na de ‘regeringsvisie’ gebaseerd op de gesprekken met Nederlandse burgers (terzijde: met geen bejaarde gesproken), concludeert de ‘bejaardenclub’ naar aanleiding van de Miljoenennota 2010, dat het kabinet ‘weinig positief gerichte en integrale aandacht heeft voor de groeiende groep ouderen in Nederland. ……  ouderen worden … vooral als kostenpost neergezet’. Na drie jaar! Er heeft toch iets anders in de koffie gezeten….. Zelfs het gezegde ‘beter laat dan nooit’ biedt hier geen soelaas.

De regering is naar huis. Wat is er terecht gekomen van de beloftes, waar de ‘bejaardenclub’ koffiedrinkend in geloofde?
Privacy in verpleeghuizen is niet verder gekomen en niet omdat bewoners geen eenpersoonskamer wensen. De idee was op voorhand gedoemd te mislukken zonder miljoenen investeringen. Het was een praatje voor de vaak, dan bleven die oudjes rustig.
De kwaliteit van de zorg voor bejaarden is niet verbeterd. Gelukkig is de idee van de ‘kwaliteitsbonus’ (een pervers voorstel van de vertrokken staatssecretaris om hulpverleners, die hun werk doen conform de professionele standaarden, een extraatje te geven) door het voorbeeld van de bankiers van tafel gevallen.
De kwaliteit van de mensen werkzaam in de zorg is niet vooruitgegaan, wel hun aantal, Zoals elders aangegeven: niet meer handen zijn nodig, maar betere handen. En in dit geval is – als uitzondering op de regel; voor de vertrekkende minister een gouden standaard – beter ook nog goedkoper.
Wat is bereikt is, dat vergrijzing een kwaadaardige verschijnsel is, bejaarden een maatschappelijk probleem zijn, die te veel kosten en niet voor zichzelf zorgen. Het wachten is op de ‘Partij voor Verjaarden’ (PvV).

Author: Wim van den Heuvel

W.J.A. (Wim) van den Heuvel is born in Nuenen, the Netherlands. He is professor emeritus of the University of Groningen and of Maastricht University, the Netherlands, but still works as advisor/consultant/researcher. After Grammar School (Dutch: ‘Gymnasium’), he got his masters in Sociology and his PhD (thesis on ‘Adjustment in Nursing Homes’) at Radboud University Nijmegen. After assistant Professor at the Institute of Social Medicine, and of the Gerontology Centre, Radboud University Nijmegen (1969-1975) he was pointed as Director of the Institute of Social Oncology (Dutch Cancer Society, KWF), Amsterdam (1976 -1980). In 1979 Queen Juliana appointed him as Professor of medical sociology, University of Groningen, Faculty of Social Sciences and Faculty of Medicine. In 1989 he also became Scientific Director of the Northern Centre for Health and Research University of Groningen. In the period 2000-2005 he was working as Professor in Rehabilitation and Handicap Maastricht University, Maastricht, also acting as Director General Institute for Rehabilitation Research and as Scientific Director of Research school of Primary Health Care Research (CaRe), Maastricht University. He was visiting professor at Syracuse University USA (1975), the University of Vienna, Austria (1997) and Titu Maiorescu University, Bucharest, Romania (2008). Besides visiting professorships he made study tours to Brazil, Australia, China, Cuba, India, New-Zealand and USA. During his professorship he supervised successfully 61 PhD students. He was project leader of various international research and development projects (financed by EU or the Dutch Ministry of Foreign Affairs), including subjects like developments of primary health care, palliative care, home care for the aged, primary health care, care for specific diagnosis like cancer, rheumatoid arthritis, and spina bifida. These projects included researchers and practitioners from Belgium, Croatia, Czech Republic, France, Germany, Greece, Ireland, Italy, Norway, Poland, Romania, Slovenia, Slovakia, Sweden, Switzerland, and United Kingdom. He received various rewards, including Academy Medal University PJ Safarit, Kosice, Slovakia, Honorary member of Romania Society of Family Medicine/General Practice, Romania, Honorary member of the European Society of Health and Medical Sociology, Honorary member Academy of Medical Sciences, Romania, Academy Medal University of Groningen, The Netherlands, Officer in Royal Order Oranje Nassau, The Netherlands, Siglium University of Krakow. He chaired – and still chairs - various national and international committees all related to scientific research in health care and gerontology.

Leave a Reply

Your email address will not be published.


Required