Welkom in Nederland; wij zijn een gastvrij land; wij houden ons aan Europese regels; wel eerst bij het kruisje tekenen met naam en toenaam. “Ik verklaar hierbij kennis te hebben genomen van Nederlandse waarden”. Nee. dat is niet genoeg, u, de nieuwe, vreemde gast, moet deze Nederlandse waarden graag helpen uitdragen. De boodschap de Nederlandse overheid voor Kerstmis aan de rest van de wereld: Nederland is een gastvrij land, maar niet voor iedereen.
Kan zo een verklaring wel? Heeft de vreemde gast bij de grens echt een keuze? Kan de vreemde gast wel aangeven dat hij actief wil bijdragen aan de Nederlandse samenleving, die hij nog niet kent? Natuurlijk komt hij hier om bij te dragen; hij komt om te werken. Het is werk waar de Nederlander zijn handen niet aan wil vuil maken; die houdt liever de hand op. Dat laatste is verboden voor de gast en dat is vreemd. Immers de toelichting op de Nederlandse waarden vermeldt onder meer gelijkwaardigheid en legt uit wat dat is: ‘In Nederland worden alle burgers gelijk behandeld. Alle burgers hebben dezelfde rechten en plichten: mannen, vrouwen, homoseksuelen, hetero’s, gelovigen, niet gelovigen etc. Discriminatie wordt niet geaccepteerd.’. Hebben Nederlanders ook zo een verklaring ondertekend? De discriminatie begint al aan de grens. Welkom in Nederland.
Toegelicht wordt wat solidariteit is, namelijk ‘In Nederland vragen we burgers elkaar te helpen en bij te staan als dat nodig is.’ De Nederlanders zijn dus niet solidair; het wordt hen gevraagd. Ter toelichting op de mate van solidariteit in Nederland wordt er nog aan toegevoegd: ‘Burgers moeten in principe in hun eigen levensonderhoud voorzien. Als dat niet op eigen kracht lukt, en er is niemand die kan helpen, dan biedt de overheid hulp.’ Staat hier niet impliciet dat het met de solidariteit in Nederland niet zo goed gaat? De opstellers van de tekst, die bedoeld is voor burgers uit twee Zuidoost Europese landen, hebben blijkbaar weinig kennis van de waarden die deze ‘gastburgers’ in eigen land gewoon vinden: zorgen voor je familie. Zou de Nederlandse burger kunnen leren van de zorgzaamheid en solidariteit die families in Zuidoost Europese landen (nog) voor elkaar hebben of moeten zij dit bij de Nederlandse grens inleveren, omdat dit in strijd is met het Nederlandse begrip van solidariteit?
Door de uitleg van wat gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie (inderdaad werken en voor kinderen naar school gaan) zijn, moet duidelijk zijn wat hoort en wat niet. De gast(arbeider) is gewaarschuwd. Er is achteraf geen excuus meer. Een bedenkelijke ongelijke behandeling. Waar de Nederlander zijn identiteit niet kent, geen weet heeft van Nederlandse waarden (en indien wel ze aan de laars lapt), moet de buitenlander (vooral die uit Zuidoost Europa) die waarden ‘respecteren’.
In de praktijk heeft de ‘eigen burger’ de Nederlandse waarden niet zo hoog in het vaandel heeft staan; uitschelden, uitbuiten of in elkaar slaan van ‘echte medeburgers’ is praktijk. Moeten gasten aan de grens blind tekenen voor de Nederlandse praktijk?
Door de eeuwen heen heeft Nederland baat gehad door open te staan voor andere waarden en normen. Het vernieuwde de cultuur, verrijkte de taal en bevorderde de handel. Confrontatie met andere waarden verruimt de geest, scherpt de wetgeving aan en slijpt het recht. Inderdaad gold vrijheid van meningsuiting, maar die wordt met de participatieverklaring op voorhand aangetast. De gast mag zeggen wat hij wil, maar niet wat indruist tegen de Nederlandse waarden, zoals het feitelijk gebrek aan solidariteit. De verklaring maakt de gast monddood met een beroep op het recht op vrije meningsuiting en dwingt deze tot fraude door te verklaren zich te houden aan iets wat hij (nog) niet kent.
De participatie verklaring roept vele vragen op. Wie heeft de participatieverklaring bedacht en waarom nu? Is de kwaliteit van de waarden van de gasten ‘minder’ dan die van Nederlanders. Mocht dat zo zijn, moet de verklaring dan niet voor alle gasten gelden? Is de participatieverklaring een discriminerende maatregel? Tast de participatieverklaring de rechten van de mens aan?
Zonder antwoord op dergelijke vragen zou de participatieverklaring verboden moeten worden omdat deze vooralsnog in strijd is met de rechten van de mens. De verklaring getuigt van kortzichtigheid en gebrek aan leren van de fouten van het verleden.
