Vrede? Het woordenboek kent vele omschrijvingen van vrede. De meest voorkomende zijn: afwezigheid/einde van oorlog, (periode van) rust en kalmte, eendracht, gewetensrust, en harmonie.

Houden? Het werkwoord ‘houden’ betekende 1000 jaar geleden ‘niet afstaan’ en 500 jaar geleden ‘iemand/iets in leen hebben’. ‘In leen’ kon een persoon (slaaf), dier, land, goud, vrede zijn; iets, dat men niet wil/kan/mag afstaan. Dat zou zomaar tot oorlog kunnen leiden.

Houden is een ‘gevaarlijk’ werkwoord; het is ‘bezitterig’: vasthouden, binnen houden, gevangen houden, onder de duim houden, de teugels in handen houden. Dat lijkt in strijd met vrede. ‘Houden’ is ook een ‘lief’ werkwoord: houden van, de hand boven het hoofd houden, goed houden, schoon houden, hoog houden, behouden. Het drukt genegenheid en/of achting uit; iets wat men niet wil verliezen. Houden van kan uitgroeien tot een huishouden, maar huishouden heeft ook een agressieve betekenis. Houden van/behouden stimuleert vasthouden, de vinger aan de pols houden, een oogje in het zeil houden, maar soms ook onthouden, inhouden, weerhouden en uithouden. Het vereist balans: maathouden, volhouden en bijeenhouden. Houden is ook een richtingswijzer/advies: op het rechte spoor houden, op tijd ophouden, inhouden, bijhouden, uithouden; een advieswoord voor de wandel. Weghouden vergroot de kans op verdwalen, met tegenhouden komt men niet ver.

Houden heeft ook iets ‘kouds’. Om iets te behouden is het belangrijk om te onthouden (niet vergeten, maar soms ook niet gebruiken) wat men heeft. Dat betekent bijhouden, rekening houden met, boekhouden. Dreigt wat men wil houden onhoudbaar te worden dan wordt de verleiding groot om geen woord te houden of zich van den domme te houden of iemand voor de gek te houden.

Houden is een werkwoord voor de handel: de een wil iets vast houden wat een ander wil in de handen wil houden. Zoekend naar een compromis kan het zaak zijn een slag om de arm te houden, het been stijf te houden, voet bij stuk te houden, iets terug, achter zich of geheim te houden, zich groot te houden, veinzen op te houden etc. Voor de een is het doel om zoveel mogelijk over te houden, voor de ander om zo weinig mogelijk in te leveren! Houden/krijgen heeft een prijs. Het is zoeken naar een evenwicht of een grens. Die grens kan liggen op het punt, dat men het hoofd nog boven kan houden. Stil houden of ophouden lossen niets op.

In de politiek lijken stil houden of ophouden populair; oplossen van conflicten lijkt een onoverkomelijk probleem, ook als diplomatie wordt ingezet. Diplomatie moet helpen om een evenwichtige oplossing te vinden; het nog eens tegen het licht houden. Maar ook licht helpt niet. Integendeel. Hoe langer dit proces duurt, des te breder de kloof en dieper de put. Er komt – zo leert de eeuwenlange praktijk – een punt in dit politiek/diplomatiek proces dat oplossen geen optie meer is; de vrede is in het geding. In het Handvest van de Verenigde Naties onderschrijven de deelnemende landen gezamenlijk naar duurzame vrede te streven. Dit handvest is 86 jaar oud. Het is nog steeds niet gelukt. Het geratificeerde Verdrag van het Verbod op Chemische Wapens is 30 jaar oud, maar ook dat is als het puntje bij paaltje komt alleen papier. Iets nieuws? Op de idus van maart 44 voor Christus werd in Rome Julius Caesar, na te zijn benoemd tot ‘dictator perpetuus’ door de senatoren, door dezelfde senatoren vermoord. Een burgeroorlog volgde.
Een laatste oproep “Vrede houden is beter dan vrede stichten”. Vrede stichten komt pas weer in zicht, als de put gedempt is met lijken en puin. Burgers willen – zo blijkt steeds weer – de vrede bewaren (en houden tot een hoge prijs). Politici zeggen ook de lieve vrede te willen bewaren, maar beginnen met een conflict te negeren en/of te ontkennen. Als het te laat is, dempt men de put. De vrede wordt (weer) verkregen: als de laatste de ‘put-in’ is. Dan is de put vol en vrede (even?) in zicht.