Plagen komen nooit alleen. Vergrijzing, de verzorging van kwetsbare bejaarden in het bijzonder, wordt als een van de moderne plagen gezien. Met de grijze verzorgingsplaag worden de volgende plagen aangekondigd: tekorten aan zorgpersoneel, tsunami van dementerenden en onbetaalbaarheid van zorg. Dat is nog maar het begin. Er is gelukkig een oplossing. Zorgtechnologie is hét bestrijdingsmiddel tegen deze moderne plagen. Binnen de christelijke-joodse traditie past: hoe meer plagen, hoe sterker het geloof in het nieuwe middel. Handen aan het bed is achterhaald; apparaten in het bed en in het lijf is het wondermiddel. Dementerenden aan de chips. Vragen naar de werking van een wonder is niet opportuun; geloof overwint alles. “Technologie moet de zorg redden” kopt ‘mediator’, het huisorgaan van de grootste financier van gezondheidszorgonderzoek in Nederland. Hooggeleerde onderzoekers geloven dat graag.
“Technologie is de motor van verbetering in de zorg” is de stelling in ‘mediator’. Instemmend geknik. Die motor mag niet uitvallen nu we voor de grijze rampspoed en zijn gevolgen staan. Dus wordt er (weer) een nieuwe organisatie opgetuigd om (citaat) “de krachten van onderzoeksinstellingen, bedrijfsleven en gezondheidszorginstellingen te bundelen voor de ontwikkeling van apparatuur die op zo kort mogelijk termijn kan helpen de verwachte hiaten in de Nederlandse zorg op te vangen”. Lees het citaat nog eens. Ongelooflijk. Iedereen steunt dit initiatief voor een ‘investeringsagenda’. NWO, ZonMw, WRR, VSNU. Ongelooflijk.
Plagen komen nooit alleen. De motor van de ‘investeringsagenda’, die IMDI heet, gaat dus snel apparatuur ontwikkelen voor hiaten, die in de zorg worden verwacht. Nee, zo gaat dat niet. IMDI bundelt de krachten om zo het rendement van de bestaande R&D verhogen. Dus het rendement van het huidige R&D is het probleem? Nou nee. Men wil (citaat), “dat de groei van de arbeidsbehoefte al in de komende jaren merkbaar gaat dalen, terwijl de omzet van medische technische bedrijven groeit.” Met de arbeidsbehoefte wordt de behoefte aan handen in de zorg bedoeld. Die behoefte aan handen in de zorg zal – zo wil men – merkbaar dalen! Minder handen, meer apparaten. Niet zomaar apparaten. De tot voor kort vicepresident van Philips Healthcare Development: “apparaten die artsen en patiënten ook daadwerkelijk gebruiken”! Boter bij de vis, want als men het niet gebruikt is het ook niet merkbaar. En hoe doet men dat? Door iedereen vanaf het begin met elkaar te laten samenwerken; intensief samenwerken. Intensief samenwerken gaat niet vanzelf. Dus? Voor die samenwerking wordt iets speciaals opgericht: CoREs (Centres of Research Excellence). Acht in totaal. Onderzoekgroepen, ontwikkelaars, praktijkmensen werken intensief samen binnen ieder CoRE en die acht dan weer binnen IMDI. Dat is vooruitgang, dat is nieuw. Het resultaat is er naar: apparatuur, die op zo kort mogelijk termijn verwachte hiaten in de zorg kan opvangen. Kan. Succes is niet gegarandeerd. Dat hoeft ook niet. Het is een kwestie van geloof. En geld. Alle steunbetuigingen ten spijt: zorgtechnologie gaat niet over zorg en niet om zorg. Het gaat over markt en om versterking van de economische concurrentiepositie van Nederland. De vergrijzingplaag is een welkome aanleiding, die zo lang mogelijk als dreiging boven de markt moet blijven hangen. Men wil dus niet voorzien in bestaande lacunes, maar in verwachte. Dat schept tijd. In de Nieuwe Kerk in Den Haag is IMDI in knikkend bijzijn van veel hooggeleerden ten doop gehouden. Ongelooflijk.
Bejaardenzorg is – zoals alle zorg – mensenwerk: handen, hart, verstand. Innovatieve ideeën, vaardige handen en bevlogen harten zijn hard nodig in de bejaardenzorg. Laat daar geen misverstand over bestaan. Waar technologie het mensenwerk kan ondersteunen is dat meer dan welkom. Geloof in zorg om mensen is daarvoor een vereiste. Dat is geen plaag. Het is een zegen dat die handen en harten er nog zijn. Ook ongelooflijk in deze tijd.